Χαρακτηριστική είναι η περιγραφή της ατμόσφαιρας στα στενά και στους δημόσιους χώρους της Κωνσταντινούπολης λίγο μετά τα μέσα του 4ου αιώνα μ.Χ. Η αρειανική αίρεση βρίσκεται στο κορυφαίο ιστορικά σημείο εξάπλωσής της, ενώ η πλειονότητα των επισκόπων και του πληθυσμού της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας είναι αρειανικών ή ημι-αρειανικών πεποιθήσεων.
Στην ομιλία του ΠΕΡΙ ΘΕΟΤΗΤΟΣ ΥΙΟΥ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, ο Γρηγόριος Νύσσης υποστηρίζει ότι όλοι οι δρόμοι της πόλης (προφανώς εννοεί την Κωνσταντινούπολη) είναι πλημμυρισμένοι από αυτήν την διαμάχη, στην οποία μάλιστα δηλώνει παραπονούμενος ότι συμμετέχουν και άνθρωποι από κατώτερα κοινωνικά στρώματα, ως μη όφειλαν. Όπου κι αν πας, όποιο στενό κι αν γυρίσεις, ακόμα και αν πας να πάρεις ψωμί, ο αρειανός παντωπόλης/φούρναρης θα σου πει «Μείζων ο Πατήρ και υποχείριος ο Υιός», ενώ αν χρειάζεσαι ξεκούραση και επισκέφτηκες το λουτρό για χαλάρωμα, τότε η φράση που θα λάβεις ως απάντηση στο ερώτημά σου αν το λουτρό είναι έτοιμο, θα είναι «ο Υιός προέρχεται εξ ουκ όντων».
Δύσκολη, αν μη τι άλλο, η κατάσταση στην Κωνσταντινούπολη για τους ορθόδοξους πιστούς εκείνη την εποχή...
PG 46, 557B
Πάντα γὰρ τὰ κατὰ τὴν πόλιν τῶν τοιούτων πεπλήρωται, οἱ στενωποὶ, αἱ ἀγοραὶ, αἱ πλατεῖαι, τὰ ἄμφοδα· οἱ τῶν ἱματίων κάπηλοι, οἱ ταῖς τραπέζαις ἐφεστηκότες, οἱ τὰ ἐδώδιμα ἡμῖν ἀπεμπολοῦντες. Ἐὰν περὶ τῶν ὀβολῶν ἐρωτήσῃς, ὁ δέ σοι περὶ γεννητοῦ καὶ ἀγεννήτου ἐφιλοσόφησε· κἂν περὶ τιμήματος ἄρτου πύθοιο, Μείζων ὁ Πατὴρ, ἀποκρίνεται, καὶ ὁ Υἱὸς ὑποχείριος. Εἰ δὲ, Τὸ λουτρὸν ἐπιτήδειόν ἐστιν, εἴποις, ὁ δὲ ἐξ οὐκ ὄντων τὸν Υἱὸν εἶναι διωρίσατο. Οὐκ οἶδα τί χρὴ τὸ κακὸν τοῦτο ὀνομάσαι, φρενῖτιν ἢ μανίαν, ἤ τι τοιοῦτον κακὸν ἐπιδήμιον, ὃ τῶν λογισμῶν τὴν παραφορὰν ἐξεργάζεται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου