Δεν χρειάζονται νομίζουμε συστάσεις για έναν άγιο αποστολικό άνδρα της Εκκλησίας όπως ο Μέγας Αθανάσιος.
Στην παρούσα ανάρτηση θα ασχοληθούμε με το λεγόμενο στα λατινικά consensus patrum, την συμφωνία δηλαδή των Πατέρων της Εκκλησίας σε θέματα διδασκαλίας, πίστης και δόγματος. Το consensus patrum αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ιεράς παράδοσης της Εκκλησίας. Όσοι ασχολούνται με τους Πατέρες, σίγουρα κάποτε έχουν ακούσει ή διαβάσει αυτή τη φράση. Είναι άλλο πράγμα όμως να το διαβάζεις από έναν έγκριτο επιστήμονα Δογματολόγο ή Πατρολόγο και διαφορετικό να το διαβάζεις από την πένα του ίδιου του αγίου, του Μεγάλου Αθανασίου στην προκειμένη περίπτωση. Εκεί το πράγμα αποκτά άλλη βαρύτητα και δικαίως.
Ο Μέγας Αθανάσιος λοιπόν, στην πραγματεία του Περί της εν Νικαία Συνόδου, γραμμένη στα μέσα του 4ου αιώνα μ.Χ., ισχυρίζεται ότι οι διδάσκαλοι της Εκκλησίας τὸ τὰ αὐτὰ ἀλλήλοις ὁμολογεῖν και δεν διαφωνούν μεταξύ τους όπως κάνουν οι αιρετικοί. Δεν υπάρχουν δηλαδή πολλές διδασκαλίες στις τάξεις της Εκκλησίας που να αναιρεί η μία την άλλη. Μάλιστα οι νέοι εκκλησιαστικοί διδάσκαλοι συμφωνούν και με τους παλαιούς, με αυτούς που έχουν πεθάνει και με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται μία άρρηκτη χρονικά αλυσίδα στην παράδοση της Εκκλησίας. Αυτή ακριβώς η άρρηκτη αλυσίδα είναι και η απόδειξη της αλήθειας των δογμάτων της Εκκλησίας. Οι νέοι Πατέρες συμφωνούν με τους παλαιούς.
Ο άγιος στη συνέχεια φέρνει το παράδειγμα των Ελλήνων σοφών και λογίων, οι οποίοι και είναι πολλοί στον αριθμό και δεν συμφωνούν μεταξύ τους, για αυτό το λόγο και η διδασκαλία τους δεν είναι αληθής. Από την άλλη μεριά, οι άγιοι της Εκκλησίας συμφωνούν μεταξύ τους σε δογματικά θέματα και καταλήγουν στα ίδια πορίσματα, ασχέτως αν έχουν ζήσει σε διαφορετικές εποχές.
Για αυτό και στην Καινή Διαθήκη, στην επιστολή Α΄Ιω. 2,7 σύμφωνα με τον Μεγάλο Αθανάσιο διαβάζουμε: οὐκ ἐντολὴν καινὴν γράφω ὑμῖν, ἀλλ' ἐντολὴν παλαιὰν, ἣν εἴχετε ἀπ' ἀρχῆς.
Είναι, αν μη τι άλλο ευχάριστο, ο άγιος και αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας Αθανάσιος, να αναλύει τον ορισμό του consensus patrum τόσο νωρίς, μόλις τον 4ο αιώνα μ.Χ., όταν ακόμη μόλις μία Οικουμενική Σύνοδος είχε συγκληθεί στους κόλπους της Εκκλησίας.
Περί της εν Νικαία Συνόδου, κεφάλαιο 4
...ἔστι γάρ, ὡς οἱ πατέρες παραδεδώκασιν, ὄντως διδασκαλία καὶ διδασκάλων ἀληθῶν τοῦτο τεκμήριον τὸ τὰ αὐτὰ ἀλλήλοις ὁμολογεῖν καὶ μὴ ἀμφισβητεῖν μήτε πρὸς ἑαυτοὺς μήτε πρὸς τοὺς ἑαυτῶν πατέρας. οἱ γὰρ μὴ τοῦτον διακείμενοι τὸν τρόπον μοχθηροὶ μᾶλλον καὶ οὐκ ἀληθεῖς ἂν καλοῖντο διδάσκαλοι. Ἕλληνες γοῦν οὐχ ὁμολογοῦντες τὰ αὐτά, ἀλλὰ καὶ πρὸς ἀλλήλους ἀμφισβητοῦντες, οὐκ ἀληθῆ τὴν διδασκαλίαν ἔχουσιν· οἱ δὲ ἅγιοι καὶ τῷ ὄντι τῆς ἀληθείας κήρυκες ἀλλήλοις τε συμφωνοῦσι καὶ οὐ διαφέρονται πρὸς ἑαυτούς. εἰ γὰρ καὶ διαφόροις χρόνοις γεγόνασιν, ἀλλ' εἰς ταὐτὸν ἀλλήλοις ὁρμῶσιν ἑνὸς ὄντες τοῦ θεοῦ προφῆται καὶ τὸν αὐτὸν συμφώνως εὐαγγελιζόμενοι λόγον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου